N-Spoor, waarom is deze schaal zo populair?
In de afgelopen jaren merken we dat de modelspoor in populariteit aan het toenemen is. En dat is goed nieuws voor deze mooie hobby. De grote winnaar is misschien wel schaal N, een kleine schaal in 1:160! Maar hoe komt dat nu dat de schaal zoveel terrein aan het winnen is ten opzichte van het standaard H0 formaat? Hierop denken wij wel een antwoord te hebben.
N-spoor is voor het eerst geïntroduceerd in 1960 door de firma Arnold (tegenwoordig eigendom van Hornby). Deze kleine schaal kende een wat lastige start, maar de potentie werd toch al snel opgemerkt door andere firma’s zoals Fleischmann en Trix. De schaal heeft in de jaren 90 een flinke groei gemaakt in kwaliteit, maar de echte groei is pas in de afgelopen 10 jaar geweest. Door betere technieken in productie en elektronica doet schaal N niet meer onder voor H0. De materialen en detaillering zijn zuiver en mooi, maar ook de techniek laat niets meer ter wens over.
Als je N-Spoor van nu vergelijkt met het N-spoor van begin deze eeuw dan valt meteen op dat de detaillering fijner en strakker is. Maar ook technische aspecten zoals realistisch rijgedrag, verlichting en geluid springen direct in het oog. De bladen roemen steeds vaker de kwaliteit van Schaal N waarbij ze in steeds meer gevallen beter scoren als hetzelfde model in schaal H0. Dit heeft de schaal onder andere te danken aan de decoder-oorlog, niet op een maffia manier, maar de fabrikanten voeren de strijd met elkaar wie nu de kleinste en krachtigste decoder kan maken.
Zo waren Nano- en microdecoders begin deze eeuw nog ondenkbaar, nu zijn er al microdecoders die het vermogen kunnen leveren van een normaal formaat decoder. Zelfs sounddecoders zijn er al in Micro- en Nano formaat met 16-bits kanaal en loepzuivere geluidskwaliteiten.
Deze trend is ook de consument niet ontgaan, welke merkbaar steeds vaker kiest om te starten met modeltreinen in Schaal N. Maar niet alleen starters kiezen voor deze schaal, ook bestaande H0 rijders stappen steeds vaker over naar schaal N.
Maar wat zijn nu concreet de voordelen van schaal N?
Het meest voor de hand liggende voordeel is toch wel het formaat. Waar je in H0 toch al snel een lengte van meer dan 4 bij 1 meter nodig hebt om een serieuze trein te laten rijden van pakweg 4 of 5 rijtuigen, is dat in schaal N de helft. Sterker nog onze modelbaan Stadt Schellenbach is een L-vormige baan van 4,5 bij 3 meter waarop met treinen gereden kunnen worden van 3 meter lang. Een groot verschil wat zeer gewaardeerd wordt door veel consumenten. Een leuk romantisch baanplan is al mogelijk op 2.40 meter lengte waarbij je de mogelijkheid hebt met meerdere treinen te rijden.
Naast de ruimte kent de n-schaal nog een groot voordeel, en dat is flexibiliteit. In tegenstelling tot H0 is er geen onderscheid tussen 2- en 3-rail of diverse koppelingen. In schaal N zijn alle merken vrij met elkaar te koppelen en te combineren.
En die vrijheid zorgt voor een erg groot aanbod modellen. Met merken zoals Fleischmann, Minitrix, Arnold, Piko, Kato, Hobbytrain, Kuehn, NME, Bachmann, Liliput en nog veel meer is de keuze enorm groot. Waarbij de verschillen in kwaliteit gering zijn en de Maatstaf hoog.
Een ander groot voordeel hierin zien we dat de merken steeds meer gaan investeren in Nederlandse modellen. Piko spant hierin de kroon met modellen zoals de Hondenkop, 1100, 1200, 2200, 2400 en 6400. Maar ook Fleischmann investeert flink met heruitgaven van de 1600 serie en de diverse Vectron uitgaven. Bij Arnold en Minitrix vinden we voornamelijk de NS Traxx modellen. Maar naast het rijdend materiaal is er ook een grote groei te zien in aanverwante Nederlandse producten zoals bovenleidingen en seinen.
De techniek maakt het verschil
Naast de productie voordelen die er momenteel zijn, is met name de techniek volgens ons de grote drijfkracht achter de populariteit van schaal N. Merken zoals ZIMO, ESU en Doehler & Haass werken hard aan de ontwikkeling van Micro en Nanotechniek. Het is op dit moment zelfs zo erg ver dat wij al werken aan een locomotief met geluid in schaal Z. Het grote voordeel van de ontwikkelingen op het gebied van digitale decoders zien we terug in de betrouwbaarheid en het rijgedrag. De combinatie van de digitale techniek en de mogelijkheden tot het productieproces leiden in uitstekende stroomafname, sterke aandrijvingen en betrouwbaarheid op het gebied van de stroomafname.
In het verleden was schaal N nog wel eens afgezet als onbetrouwbaar, en het ontbreken van realistisch kruip- en rijgedrag. Inmiddels is dit allang verleden tijd. In de vele banen die wij als bedrijf automatiseren merken we dat de problemen op het gebied van railcontact en rijgedrag zowel in schaal N als H0 2-Rail en H0 3-Rail even groot zijn. De verschillen hierin zijn minimaal waarbij we als kanttekening moeten vermelden dat de digitale techniek, infrastructuur en de ligging van de rails hier meestal de boosdoeners in zijn.
Ik twijfel nog steeds, wat moet ik doen?
Heel simpel, luister naar je onderbuik. Die vertelt jou wat het beste is in jouw geval. Wij focussen daar in onze advisering heel erg op omdat jij uiteindelijk de persoon bent die ermee moet werken, niet je omgeving. Maar maak je besluit dan ook echt op je eigen gevoel en niet op wat anderen om jou heen je vertellen wat je moet doen. De beste keuze bepaal je namelijk zelf.
De keuze of je tussen schaal N, Z of H0 moet kiezen ligt op dit moment volgens ons nog maar op een paar punten:
Ten eerste de beschikbare ruimte en wat wil je bereiken met je modelspoorbaan. Heb je beperkte ruimte dan is schaal N het meest ideale om voor te kiezen. Maar ook op een kleine ruimte kan je in H0 leuke scenes nabouwen. Het valt of staat echt bij de wens en verwachting die je hebt en de ruimte waarin je dat kunt realiseren.
Daarnaast is het ook wel fijn dat je een schaal kiest waar je zelf goed mee overweg kan.
En niet geheel onbelangrijk is budget. Schaal N is goedkoper dan schaal H0, het prijsverschil ligt afhankelijk van het merk zo tussen de 5 en 10%. Maar ook dit vinden we weer relatief, want de schaal is wellicht kleiner, je kunt en koopt automatisch ook meer. Daarom dat wij zelf altijd adviseren om niet te kijken naar de portemonnee, want ook in schaal N en H0 is low-budget geen enkel probleem. Op de tweedehands markt is genoeg te vinden, en het internet staat vol met handige tips en trucs.
Tot slot
We hopen met deze blog een kijkje te hebben gegeven in de ontwikkeling van schaal N. Het is natuurlijk een beetje “preken voor eigen parochie” als liefhebbers van deze schaal. Maar we proberen ook hier zo objectief mogelijk naar te kijken. Zou je graag eens wat meer willen weten over N-spoor? Kom dan eens gezellig langs in onze winkel! De koffie staat altijd klaar.
Groetjes
Martin Domburg
DTS
Martin Domburg
Geplaatst op vrijdag 18 november 2022 10:12
Hoi,
Ja hoor een winkel vol :) U kunt ook de keuze aan hem laten door hem een van onze cadeaubonnen te geven.
Toon meer
